Proteini
Šta su proteini?
Proteini su veliki, složeni molekuli sastavljeni od aminokiseline međusobno povezanih peptidnim vezama. Svaka aminokiselina unutar proteina ima specifičnu funkciju, a redosled aminokiselina određuje jedinstvenu strukturu i ulogu svakog proteina.
Uloga proteina
Proteini imaju vitalnu ulogu u funkcionisanju organizma. Ključni su izgradnji ćelijske strukture, metaboličkim procesima i funkciji neurotransmitera. Oni podržavaju mišiće, tkiva i organe, te utiču na raspoloženje i san.
Evo za šta služi protein:
- Proteini pružaju čvrstoću i strukturu ćelijama i tkivima. Na primer, kolagen daje strukturu koži i kostima, dok keratin čini osnovu za kosu i nokte.
- Enzimi, koji su specifična vrsta proteina, ubrzavaju hemijske reakcije u telu. Bez enzima, mnoge reakcije potrebne za održavanje života ne bi se odvijale dovoljno brzo.
- Proteini poput hemoglobina transportuju kiseonik kroz krvotok do različitih delova tela. Drugi proteini transportuju hranljive materije ili pomažu u njihovom skladištenju.
- Antitela su proteini koji pomažu imunološkom sistemu da prepozna i neutrališe strane patogene kao što su virusi i bakterije.
- Igraju ključnu ulogu u signalizaciji između ćelija, pomažući u koordinaciji različitih bioloških procesa. Hormoni kao što su insulin su proteini koji regulišu metaboličke procese.
- Proteini kao što su aktin i miozin su odgovorni za mišićne kontrakcije i pokrete tela.
Koji su izvori proteina?
Proteini su prisutni u različitim vrstama hrane, kako životinjskog, tako i biljnog porekla.
Životinjski izvori proteina, poput piletine, govedine, svinjetine, ćuretine i jagnjetine, sadrže značajne količine proteina. Riba i morski plodovi, kao što su losos, tuna, sardine, škampi i pastrmka, jaja, posebno belanca i mlečni proizvodi poput mleka, jogurta, sira i kefira imaju visok sadržaj proteina.
Biljni izvori proteina uključuju mahunarke kao što su pasulj, sočivo, grašak. Sojini proizvodi, poput tofua i tempeha, popularni su među onima koji preferiraju biljne proteine. Orašasti plodovi i semenke, uključujući bademe, orahe, kikiriki, suncokretove semenke, laneno seme, čia semenke i seme bundeve, takođe sadrže značajne količine proteina. Žitarice i pseudožitarice, kao što su kinoa, amarant, heljda i ovsena kaša, pružaju kombinaciju ugljenih hidrata i proteina.
Zeleniš, kao što su spanać i brokoli, sadrži proteine, ali u manjim količinama. Hrana od celog zrna, poput integralnog hleba, testenine i smeđeg pirinča, takođe doprinosi unosu proteina, iako u nižim koncentracijama nego izvori bogati proteinima.
Zašto piti proteine?
Proteini iz hrane mogu biti dovoljni za većinu ljudi koji imaju umeren nivo fizičke aktivnosti i balansiranu ishranu. Međutim, za one sa povećanim potrebama (npr. sportisti, bodibilderi) ili ograničenjima u ishrani, suplementi mogu biti koristan dodatak.
Proteini iz suplemenata pružaju praktičan, brz i efikasan način da zadovoljite dnevne potrebe za proteinima, naročito u slučajevima povećanih potreba ili kada unos kroz hranu nije dovoljan ili praktičan. Dok je balansirana ishrana osnova, suplementi mogu biti koristan alat za postizanje specifičnih ciljeva, kao što su izgradnja mišića, oporavak, ili jednostavno održavanje optimalnog nivoa proteina u ishrani.
Idealno bi bilo kombinovati bogate izvore proteina iz hrane sa suplementima kako bi se obezbedio optimalan unos za vaše specifične ciljeve.
Protein suplementi
Postoji vrsta proteinskih suplemenata na tržištu. Evo pregleda najčešćih vrsta njihovih ključnih osobina i preporučene upotrebe:
Whey protein (koncentrat surutke)
Whey protein je jedan od najpopularnijih i najefikasnijih proteinskih suplemenata. Dobija se iz surutke, tečnog nusproizvoda koji nastaje tokom proizvodnje sira. Sadrži između 70% i 80% proteina. Whey se brzo apsorbuje, što ga čini idealnim za konzumaciju neposredno nakon treninga kada je telu potrebna brza isporuka aminokiselina za oporavak mišića.
Sadrži svih devet esencijalnih aminokiselina, što ga čini kompletnim proteinom. Posebno bogat aminokiselinom leucinom, koja je važna za sintezu mišića. Idealan za izgradnju mišića i oporavak nakon treninga
Protein izolati
Proteinski izolati su visoko filtrirani oblik proteina, obično sa preko 90% sadržaja proteina. Oni prolaze kroz proces koji uklanja većinu masti, ugljenih hidrata i laktoze, čineći ih čistijim izvorom proteina u poređenju sa koncentratima.
Pogodan za ljude koji su osetljivi na laktozu, jer sadrži minimalne količine laktoze. Brzo se apsorbuje.
Kazein protein
Kazein protein se, poput Whey proteina, dobija iz mleka, ali se sporije apsorbuje u poređenju sa whey-om. Kazein se polako otpušta i može telo snabdevati proteinima nekoliko sati, što ga čini odličnim izborom za konzumaciju pre spavanja. Pomaže u smanjenju razgradnje mišića tokom noći. Sadrži sve esencijalne aminokiseline
Biljni proteini ili veganski proteini
Biljni proteinski suplementi su idealni za vegane i osobe sa intolerancijom na laktozu ili alergijama na mlečne proizvode. Najčešći izvori biljnih proteina uključuju grašak, soju, smeđi pirinač, konoplju i bundevu. Biljni proteini često sadrže manje količine esencijalnih aminokiselina u poređenju sa životinjskim izvorima, ali se kombinuju kako bi pružili kompletan profil aminokiselina. Često su hipoalergeni, pa su dobar izbor za osobe sa intolerancijom na laktozu ili alergijama.
Upotreba proteina kod sportista
Proteini imaju ključnu ulogu u postizanju i održavanju fizičke forme, oporavku mišića i postizanju specifičnih ciljeva vezanih za snagu i izdržljivost.
Proteini za mišiće
Kada trenirate sa opterećenjem (kao što su bodibilding ili dizanje tegova), dolazi do oštećenja mišićnih vlakana. Proteini, posebno oni bogati esencijalnim aminokiselinama (kao što je whey protein), pomažu u procesu oporavka i izgradnje novih mišića, što dovodi do povećanja mišićne mase.
Najbolje vreme za unos proteina u svrhu izgradnje mišića je odmah nakon treninga, kada je mišićima potrebna brzo dostupna hrana za oporavak. Whey protein, koji se brzo apsorbuje, popularan je izbor za ovaj period jer omogućava brzu isporuku aminokiselina u krvotok.
Proteini za topljenje masti
Proteini mogu igrati značajnu ulogu u procesu topljenja masti kada su deo uravnotežene ishrane i redovnog vežbanja. Iako proteini sami po sebi ne tope masti, oni pomažu u održavanju mišićne mase dok se gubi telesna mast.
Kada sportisti rade na smanjenju telesne masti, proteini su ključni jer pomažu u očuvanju mišićne mase tokom kalorijskog deficita. Kada unosite manje kalorija nego što je telu potrebno, postoji rizik da, pored masti, izgubite i mišićnu masu. Visok unos proteina sprečava gubitak mišića, što je važno za očuvanje metabolizma i održavanje snage.
Za topljenje masti, preporučuje se kombinacija proteina sa niskim sadržajem masti i ugljenih hidrata, kao što je kazein ili biljni proteini, koji pružaju dugotrajan osećaj sitosti i podržavaju gubitak telesne masti
Proteini za trening
Proteini su neophodni kako za snagu i izdržljivost, tako i za oporavak nakon treninga. Sportisti koji se bave različitim vrstama aktivnosti, od trčanja i biciklizma do timskih sportova, koriste proteine kako bi se brže oporavili nakon intenzivnih napora. Unos proteina nakon treninga pomaže u smanjenju oštećenja mišića, ubrzava regeneraciju i smanjuje bol u mišićima.
Za optimalan oporavak nakon treninga, preporučuje se unos proteina unutar 30 do 60 minuta posle fizičke aktivnosti. Kombinacija proteina i ugljenih hidrata (na primer, whey protein sa voćem) može pomoći u obnavljanju energetskih zaliha i bržem oporavku mišića.
Takođe, neki sportisti uzimaju manje doze proteina pre treninga kako bi osigurali stabilan dotok aminokiselina tokom vežbanja, čime se smanjuje razgradnja mišića tokom dužih i intenzivnijih treninga.
Kombinovanje proteina sa drugim suplementima
Proteini se mogu uspešno kombinovati sa mnogim suplementima, u zavisnosti od vaših ciljeva. Kreatin, BCAA, glutamin, kofein, L-karnitin i omega-3 masne kiseline su samo neki od dodataka koji, zajedno sa proteinima, mogu poboljšati performanse, ubrzati oporavak, izgraditi mišiće ili pomoći u gubitku masti. Idealna kombinacija zavisi od vrste treninga, ciljeva, i individualnih potreba.
Proteini i kretain
Kreatin je jedan od najpoznatijih i najistraživanijih suplemenata za povećanje snage, izdržljivosti i mišićne mase. Kombinovanje proteina, kao što je whey ili kazein, sa kreatinom može biti veoma korisno za sportiste koji žele da poboljšaju performanse u teretani i povećaju mišićnu masu.
Kako funkcioniše kombinacija? Kreatin povećava zalihe fosfokreatina u mišićima, omogućavajući više energije za kratkotrajne, intenzivne aktivnosti. Proteini obezbeđuju aminokiseline potrebne za oporavak i izgradnju mišića. Kombinacija ova dva suplementa pomaže brži oporavak i rast mišića.
Najbolje je uzeti proteine i kreatin zajedno posle treninga, jer će kreatin poboljšati mišićne performanse, a proteini pomoći oporavak.
Proteini i aminkoiseline
BCAA (leucin, izoleucin i valin) su esencijalne aminokiseline koje igraju ključnu ulogu u sintezi mišićnih proteina i smanjenju razgradnje mišića tokom treninga. Ova kombinacija je popularna kod sportista koji žele da smanje bol u mišićima i ubrzaju oporavak.
Kako funkcioniše kombinacija? Proteini (posebno whey) već sadrže BCAA, ali dodatni BCAA pre ili tokom treninga može pojačati efekat oporavka i smanjiti umor. Leucin, u ovoj kombinaciji, pomaže pokretanju sinteze mišićnih proteina.
BCAA se obično uzima pre ili tokom treninga za smanjenje katabolizma mišića, dok se proteini uzimaju nakon treninga radi oporavka.
Prodaja proteina odabranih brendova na prvoproteini.rs
U našoj online prodavnici možete na jednom mestu pronaći proteinske suplemente odabranih brendova koji se izdvajaju svojim kvalitetom i cenama.
PhD Nutrition proteini
PhD Nutrition proteini su premium proizvodi idealni za one koji žele kombinaciju visokokvalitetnih proteina i sastojaka za podršku specifičnim ciljevima, poput izgradnje mišića, sagorevanja masti ili povećanja snage. PhD Nutrition proizvodi su omiljeni među onima koji žele balans između dobrog ukusa, vrhunskog kvaliteta i funkcionalnosti.
Popularan protenski suplement ovog brenda je PhD Diet Whey. Sadrži proteine iz različitih izvora (whey, kazein), uz dodatak sastojaka koji podržavaju gubitak masti, poput CLA i L-karnitina. Pogodan je za osobe koje rade na definisanju mišića i gubitku masti.
Activlab proteini
Activlab proteini su odličan izbor za one koji žele kvalitetne suplemente po pristupačnoj ceni. Activlab proizvodi su popularni među sportistima koji žele efikasan oporavak, izgradnju mišića i produženu izdržljivost.
Popularni proteini ovog brenda su:
- 100% Whey Premium Protein je jedan od najprodavanijih Activlab proizvoda na bazi proteina iz surutke bogat esencijalim aminokiselinama BCAA idealan je za brzi oporavak nakon treninga i rast mišićne mase.
- 100% Isolate De Luxe Zero je izolat proteina surutke, koji sadrži više proteina po porciji bez šećera i masti. Pogodan je za one koji žele čistu masu i brzi oporavak.
- Activlab Muscle Up Protein je proteinski suplement na bazi koncentrat surutke obogaćen složenim ugljenim hidratima, idealan za povećanje telesne mase i snage.
DY Nutrition proteini
DY Nutrition proteini su vrhunski suplementi namenjeni ozbiljnim sportistima i bodibilderima koji traže najbolje rezultate, sa fokusom na snagu, performanse i oporavak.
Jedan od najpoznatijih proteinskih suplement ovog brenda je DY Nutrition Shadowhey Whey Protein. Ovaj protein je stopostotni whey izolat, kreiran za brzu apsorpciju i maksimalan oporavak mišića. Sadrži minimalne količine masti i ugljenih hidrata, što ga čini odličnim za sportiste koji žele čistu mišićnu masu.
Cene proteina u prodavnici Prvo proteini
Cena proteina zavisiće od brenda, pakovanja i sastava.
Na primer, u našoj prodavnici možete kupiti Activlab Muscle Up protein u pakovanju od 2kg po ceni od 5990 dinara, dok 100% Whey Premium protein istog proizvođača košta 6990 dinara.
Za 2kg proteina surutke brenda DY Nutrition treba odvojiti 7900 dinara.
Ovo su samo neki primeri, a mi vas pozivamo da istražite našu ponudu i odaberete proizvod koji će odgovarati vašim trenutnim potreba i budžetu.